شهلا نوری
بیش از ۲۵ سال است که روز اول دسامبر بعنوان روز جهانی مبارزه با ایدز معرفی شده است. در این روز، سازمان جهانی بهداشت با برگزاری اجلاس جهانی و دعوت از همۀ کشورهای متعهد به صندوق جهانی مبارزه با اچ آی وی، تلاش می کند اطلاعات بدست آمده در کشورهای مختلف را جمع آوری کند. سال گذشته در همین روز همه کشورهای شرکت کننده متعهد شدند، در همکاری با یکدیگر از افزایش ابتلا به ویروس اچ آی وی جلوگیری کنند و میزان تبعیض و مرگ و میر بین مبتلایان به ایدز را به صفر برسانند. تعهدی که در بسیاری از کشورهای جهان نه ضمانت اجرایی داشت نه امکان به اجرا درآمدن آن متصور است!
طبیعی است که حتی ارتجاعی ترین دولتهای جهان حاضر نیستند شاهد بالا رفتن درصد این بیماری خطرناک در میان ساکنین کشور باشند. اما علت اصلی عدم نزدیک شدن به تعهد مشترک سال گذشته “رسیدن به صفر” در چیست؟ ظاهرأ با وجود هزاران نهاد اجتماعی و سازمانهای غیر دولتی و استفاده از مواهب عصر اینفورماتیک، تصور بیشتر مردم بر این است که با افزایش آگاهی جمعی، آموزش و ترویج برقراری رابطه جنسی امن تر، تشویق افراد معتاد به انجام آزمایش اچ آی وی، در بعضی از کشورهای جهان خطر ابتلا به ویروس اچ آی وی و خطر ابتلا به ایدز بسیار کمتر از گذشته شده است.
و اگر بودجه لازم برای مقابله و توقف این بیماری در اختیار دولتها قرار بگیرد آنها خواهند توانست راهکارهای لازم را اتخاذ کنند.
نگاهی به گزارشات ۳ سال گذشته نشان می دهد که مردم در این دایره رنج و درد قربانی هستند و چاره کار جای دیگری است. سه سال گذشته در چنین روزی اعلام شد: درصد بیماران مبتلا به ایدز به دلیل اعمال سیاستهای کنترلی و مراقبتی در آفریقا با کاهش قابل ملاحظه ای روبرو شده. اما آمریکای جنوبی، اروپای شرقی و اروپای مرکزی در معرض خطر جدی قرار دارند. بر اساس همان گزارش افزایش مبتلایان به ایدز ۲۷۰ برابر بیش از ۵ سال قبلتر در بعضی از قسمتهای روسیه اعلام شد. امسال اما اعلام شد: به دلیل کاهش حمایت مالی و رسیستنس شدن ویروس اچ ای وی نسبت به داروی موقف کننده موجود، اوضاع در آفریقا مجددا خطری است.
چه باید کرد؟ اولین سئوالی است که افکار انسان را مشغول میکند این است که این سازمانهای عریض و طویل مشغول چه هستند. یک سال سهم بودجه این کشور را افزایش می دهند و سال دیگر آن یکی را. این همه تناقض در کجاست؟ این نوشته قصد پرداختن به همه جوانب این معضل جهانی را ندارد اما اشاره به بعضی از آنها لااقل می تواند زمینۀ دامن زدن به بحثهای بعدی را فراهم کند. از اینرو توجه خوانندگان را به مطلبی جلب می کنم که در یک سال پیش در همین نشریه درج شد.
در روز جهانی ایدز این همه تناقض در کجاست؟
شهلا نوری
طبق گزارش یونیسف افزایش مرگ میر کودکان بین ۱۰ تا ۱۹ساله مبتلا به بیماری ایدز از سال ۲۰۰۵ تا ۲۰۱۲ به ۵۰ درصد رسیده است. در حالیکه کاهش ابتلای کودکان به ویروس اچ آی وی طی چند سال گذشته از ۵ میلیون به ۲ میلیون است. این آمار محصول شناخت دقیقتر چگونگی عملکرد این ویروس و تولید انواع داروهایی است که پروسه پیشرفت این بیماری را طولانی تر یا متوقف میکند. پیشروی بشریت و بهره مند شدن از این دستاورد علمی تحولی عظیم در زندگی انسان قرن حاضر می باشد اما مواهب این پیشروی شامل سرزمینهای فقرزده و مذهب زده نیست.
در هر دقیقه، یک کودک زیر ١۵ سال به خاطر ایدز می میرد و فقط ۵ درصد از کودکان مبتلا امکان دستری به درمان رتروویروسی (ضد ایدز) را دارند. با فرض بر اینکه داروی رتروویروسی (ضد ایدز) در اختیار همه مبتلایان جهان قرار بگیرد و بشر قادر شود میزان مرگ و میر بیماران را به مقادیر زیادی کاهش دهد، هیچ تضمینی جهت جلوگیری از شیوع ویروس اچ آی وی وجود ندارد. مصرف این دارو فقط جلوی پیشرفت بیماری را به مرحلۀ موسوم به ایدز می گیرد و گاها امکان یک زندگی نسبتا عادی و درازمدت تری را برای مبتلایان فراهم می کند. علاوه بر نوزدانی که قبل یا لحظه تولد مبتلا شده و یا بوسیله شیر مادر مبتلا می شوند، هر ساله میلیونها جوان بین ١۵ تا ٢۴ ساله به جمع مبتلایان افزوده می شود.
به هر رو رسانه های نان به نرخ خور جهان تلاش می کند، روز اول دسامبر را بعنوان روزی تعیین کننده در سرنوشت میلیونها انسان مبتلا به ویروس اچ آی وی ارزیابی کنند. دریغ از یک روزنامه نگار مسئول که نقدی جدی به مناسبات سرمایه داری، جامعۀ علمی را وادار به اعتراف به امکان پذیر بودنِ کشف درمان قطعی ایدز کند.
نظریه چپ معطوف به جنبه های پزشکی است و معتقد است که نباید هیچ انسانی به ویروس اچ آی وی مبتلا شود. از این رو تلاش می کند در مقابل حفظ و اشاعه اخلاقیات مذهبی، فقر، صنعت اعتیاد، پدوفیلیسم، ازدواج کودکان، صنعت قاچاق و فروش انسان و انحصاری کردن روشهای درمانی، ایستادگی و مبارزه کند تا بدینوسیله بشود از شیوع هر چه بیشتر این بیماری جلوگیری کرد. در عین حال تلاش می کند تا هر چه سریعتر بیشترین کمکهای مالی به کشورهای فقرزده صورت بگیرد تا آنها بتوانند در توانایی سازماندهی خدمات بهداشتی و جلوگیری از مرگ و میر و شیوع بیشتر این معضل اجتماعی اقدام کنند.
اما نظریه راست جامعه جهانی بعضا مبنی بر انکار و پنهانکاری و اشاره به مسائل اخلاقی و بهبود آن دارد. آنها با پافشاری به حفظ نهاد خانوادۀ متشکل از مرد و زن، جلوگیری از سقط جنین و مخالفت با راههای جلوگیری از بارداری، تلاش می کنند تا به زعم خود جلوی “بی بند و باری جنسی” را بگیرند و مشوق عدم روابط جنسی قبل از ازدواج باشند. جناح راست معتقد است که کمک به کشورهای فقیر بایستی بر اساس پیشنهاد وامهای مشخص جهت بازسازی بخش خصوصی و باز کردن دروازه های اقتصادشان به تجارت جهانی باشد. در نتیجۀ تفاوت در دیدگاههای موجود ما شاهد تأثیرات و تغییرات قابل ملاحظه ای در تعیین سیاستها و یک همبستگی جهانی جهت پیشگیری و درمان این بیماری نیستیم. این دیدگاهها علیرغم تفاوتشان نه بر اساس نیازهای اکثریت مردم مبتلا به این بیماری، بلکه بر اساس ایجاد قلمرو تازه ای برای گردش سرمایه است.
چه باید کرد؟
اکنون قدرت علمی بشر قادر است راه واقعی پیشگیری از ابتلا به ایدز و گسترش این بیماری را پیدا کند. برخی اخبار تائید نشده نیز از کشف واکسن ایدز خبر میدهند. از نظر من کنترل مستمر سلامتی شهروندان، آموزش و اطلاعات کافی دادن به شهروندان، حمایت جامعه و دولت از شهروندان بیمار، تهیه واکسن ایدز، توزیع فوری و رایگان داروهای لازم و موجود توسط سازمان جهانی بهداشت و گروهها و نهادهای ویژه مبارزه با ایدز در هر کشور، حداقل راه ممکن و مقدور متوقف کردن ویروس اچ آی وی و ممانعت از گسترش آن در سراسر جهان است!
۲۰۱۳/۱۲/۰۱
